مراسم تُربی رسمی جدا افتاده از عروسی پیرشالیار - وبلاگ مویک

به گزارش وبلاگ مویک، مراسم تُربی بخش دیگری از آیین عروسی پیرشالیار است که یک هفته پس از این مراسم در منطقه اورامانات تخت برگزار می گردد و مردم این روستا بر مزار این عارف گردهم می آیند.

به گزارش وبلاگ مویک عروسی پیر شالیار یکی از رسم ها و آیین های سنتی اورامان تخت در استان کردستان است که گفته می گردد هزار سال و حتی بیشتر قدمت دارد و آیینی است که هر سال در نیمه زمستان برگزار می گردد. این آیین در سال 1397 در لیست ملی میراث ناملموس ایران به ثبت رسیده است. برگزاری این آیین از روزهای پایانی هفته اول بهمن ماه تا پنجشنبۀ دومین هفته بهمن ماه ادامه دارد.

امیر صادقی کارشناسی ارشد مردم شناسی کردستان درباره برگزاری عروسی پیرشالیار در بهمن ماه سال جاری به ایسنا گفت: عروسی پیرشالیار سال جاری هم مانند سال های گذشته برگزار گردید، اما به علت بارش برف و شرایط آب وهوایی مسیرهای روستا اورامان تخت بسته بودند و مراسم سال جاری 13 بهمن ماه فقط با حضور اهالی روستا برگزار گردید.

پیر شالیار مراسم های مختلفی را چون خَبَر، کوته کوته، کلاو روچنی، ذبح حیوانات نذری و طبخ هلوشین شامل می گردد.

با این حال، انجام رسم های عروسی پیرشالیار به همین جا ختم نمی گردد و مراسم تربی، یکی دیگر از آیین های این مراسم است که یک هفته پس از عروسی پیرشالیار برگزار می گردد.

امیر صادقی کارشناسی ارشد مردم شناسی درباره آیین تربی نیز به ایسنا گفت: این مراسم در جمعۀ سومین هفتۀ بهمن ماه، یعنی هفته بعد از مراسم عروسی پیرشالیار برگزار می گردد. در این مراسم اهالی روستا نان مخصوصی را که در گویش اورامـی گی ته مه ژگی نام دارد، می پزند. گی ته مه ژگی بـه مقدار یک بشقاب معمولی با قطر آن، حدود یک سانتی متر است. هر خانوار در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه قبل از مراسم عروسی پیرشالیار حدود 50 تـا 60 قـرص از این نان را می پزند. پس از آماده شدن نان ها خانوارهای روستا 10 تـا 20 قـرص از آن ها را بـه عنوان هدیه و سوغات به فامیل و دوستان خود در دیگر روستاها یـا شـهرها مـی فرستند. 30 قـرص نـان دیگر را برای مصرف خود خانواده کنار گذاشته و مابقی را که حدود 10 قـرص می گردد بـرای مراسـم تربی Trbe استفاده می نمایند.

این کارشناس مردم شناسی اضافه نمود: مراسم تربی در واقع همان سَرِ خاک رفتن است. اهالی روستا در این آدینه از بهمن ماه، نـان هـایی را کـه پخته اند در دستمالی می پیچند و به سر مزار سه نفر از پیرهای اورامان به نام های پیرشالیار، پیرخالو و پیر سیاو می روند. اهالی طول مسیر را با ندای الله الله و دف زنان می پیمایند. پس از جمع شدن همه اهالی، نان های گی ته مه ژگی را در جایی روی هـم انباشته سپس آن ها را تکه تکه نموده و به قسمت های مساوی تقسیم می نمایند. پس از آن همگی گرد مرقد پیرشالیار جمـع می شوند و و پس از قصیده خوانی چند نفر از افراد به عنوان لاله مه می، هر قسمت از نان ها را برداشته و به طرف روستا حرکت می نمایند. وظیفه لاله مه می ها تقسیم نان بین اهالی روستا در تمام محله هاست.