هوای ایران طی 10 سال چقدر گرم شد، تاثیر افزایش دما بر کشاورزی - وبلاگ مویک

به گزارش وبلاگ مویک به نقل از دانشگاه تهران نتایج مطالعات دکتر پدرام عطارد، عضو هیأت علمی گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران نشان می دهد در بازه سال های 1366 تا 1396 به طور میانگین سالانه 0.044 درجه سانتی گراد بر دمای کشور افزوده شده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران درباره پدیده تغییر اقلیم و نمودهای آن در کشورمان گفت: تغییر اقلیم، پدیده ای فرامرزی و جهانی است که به یک کشور یا منطقه محدود نمی گردد و ایران نیز از آن مستثنا نیست. مطالعات مختلف درباره این پدیده که بر مبنای داده های تعداد محدودی از ایستگاه های هواشناسی کشور اجرا شده اند، همگی با اختلاف اندک حاکی از آن هستند که روندهای بارش و دما به طور معنی داری طی 30 تا 50 سال گذشته تغییر نموده اند

دکتر عطارد درباره پژوهشی که به تازگی با همکاری دکتر شهرام خلیقی سیگارودی دانشیار گروه احیای منطقه ها خشک و کوهستانی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، و پژوهشگرانی از دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا و آموزشگاه علوم چین اجرا شده است، شرح داد: در این مطالعه، داده های ماهانه دما، بارش، و سرعت باد کلیه ایستگاه هواشناسی هم دیدبانی کشور (104 ایستگاه) که حداقل 30 سال داده قابل اطمینان در فاصله سال های 1366 تا 1396 داشتند، برای آنالیز شرایط تغییرات اقلیمی در ایران مورد استفاده نهاده شد و به منظور معین معنی داری شیب خط روند پارامترهای اقلیمی، از آزمون مَن-کِندال (Mann-Kendall) استفاده شد. در فاصله سال های مذکور، دمای سالانه کشور، 17.8 درجه سانتیگراد (انحراف معیار: 5.4)، بارش سالانه، 335 میلیمتر (انحراف معیار: 331)، سرعت باد سالانه 2.4 متر بر ثانیه (انحراف معیار: 0.8) و شاخص خشکی دو مارتن 13.2 ثبت و محاسبه شد. این شاخص خشکی که 86 درصد ایستگاه های کشور (89 ایستگاه) را در اقلیم خشک و نیمه خشک و 11 درصد ایستگاه ها را (12 ایستگاه) را در اقلیم نیمه مرطوب، مرطوب و خیلی مرطوب طبقه بندی کرد، در دامنه ای بین 1.7 در بم، یزد و زابل تا 66.7 در کوهرنگ نوسان داشت. بیشترین و کمترین دمای سالانه به ترتیب در میناب (28.6 درجه سانتیگراد) و سراب (8.7 درجه سانتیگراد) و بیشترین و کمترین بارش سالانه در این بازه زمانی، به ترتیب در انزلی (1730 میلیمتر) و یزد (51 میلیمتر) ثبت شد.

این متخصص اکو هیدرولوژی جنگل درباره یافته های این پژوهش اضافه نمود: در فاصله سال های 1366 تا 1396، روندهای سالانه دما، بارش و سرعت باد به ترتیب در 65 ،23 و 61 ایستگاه هواشناسی هم دیدبانی کشور، به طور معنی دار کاهشی یا افزایشی بودند. به عبارت دیگر، حدود 60، 20 و 60 درصد ایستگاه های هواشناسی کشور، به ترتیب روند معنی دار کاهشی یا افزایشی دما، بارش و سرعت باد را تجربه نموده اند. نکته قابل توجه اینکه در کل کشور، 63 ایستگاه روند دمای افزایشی و 51 ایستگاه نیز روند سرعت باد افزایشی نشان دادند در حالی که فقط 22 ایستگاه روند بارش کاهشی داشتند. این مطالعه بعلاوه نشان داد طی سال های 1366 تا 1396، هر ساله 0.044 درجه سانتیگراد (در دوره سی ساله: 1.32 درجه سانتیگراد)، به دمای کشور اضافه نموده شده است. این افزایش سالانه برای سرعت باد، 0.040 متر بر ثانیه (در دوره سی ساله: 1.2 متر بر ثانیه) و کاهش سالانه بارش در سطح کشور، 1.435 میلیمتر (در دوره سی ساله: 43 میلیمتر) محاسبه شد. داده های هواشناسی نشان می دهند بیشترین نرخ تغییر دمای سالانه در این بازه زمانی در اقلیم نیمه خشک (0.055 درجه سانتیگراد) و کمترین در اقلیم مدیترانه ای کشور (0.029 درجه سانتیگراد) است. اقالیم نیمه خشک و نیمه مرطوب کشور، بیشترین نرخ سرعت باد از سال 1366 تا 1396 را داشته اند (1.36 متر بر ثانیه). نرخ افزایش دما در شمال و شمال غرب و نرخ کاهش بارش در غرب کشور بیشتر مشهود است، در حالی که نرخ افزایش سرعت باد در سراسر کشور یکنواخت می باشد.

دکتر عطارد در خاتمه تأکید کرد: در مطالعات تغییر اقلیم در کشور عمدتاَ بر روند یابی دو پارامتر اقلیمی دما و بارش تاکید می گردد و کمتر بر سرعت باد و تغییرات زمانی آن در درازمدت پرداخته شده است، این در حالی است که افزایش دما وقتی با افزایش سرعت باد توأم می گردد، اثرات بیشتر و شدیدتری بر فعالیت های کشاورزی، چرخه های هیدرولوژی و دوره های خشکسالی در کشور خواهد گذاشت.