عربستان دیگر سرسپرده آمریکا نیست! - وبلاگ مویک

به گزارش وبلاگ مویک، ریاض تمایلی به اجازه ایالات متحده برای کنترل اتحاد های خود ندارد. امروز عربستان نه یک کشور سرسپرده بر مبنای وابستگی صرف به ایالات متحده، بلکه بازیگری است که بار ها در عرصه های مختلف مربوط به فراوری نفت، حمایت از اسلام گرایان سلفی و نزدیکی به رقبای آمریکا، راهبرد دنباله روی را کنار گذاشته و جلوه های موازنه سخت و نرم را به نمایش گذاشته است.

به گزارش دنیای اقتصاد، حضور هیات بلندپایه چینی در کاخ الیمامه و امضای موافقت نامه مشارکت جامع استراتژیک و عقد قرارداد هایی به ارزش 30میلیارد دلار بخشی از واقعیت های موازنه و همزمان واقعیت های خیزش چینی در خلیج فارس است. از دید ریاض، چین یک رژیم باثبات و شریکی است که می توان مواضعش را برای سال های طولانی پیش بینی و روی آن برنامه ریزی کرد.

چین برای حداقل یک دهه می تواند خریدار ثابت و پایدار نفت عربستان باشد که عایدی های آن نقش مهمی در اجرای پروژه های سند چشم انداز2030 عربستان در حوزه های غیرنفتی دارد. مضاف بر این همکاری های سطح بالا با چین برخلاف روابط واشنگتن با دنیا که با اختلافات شدید داخلی بر سر سیاست خارجی آن در نوسان است، در حوزه زیرساخت، تجارت، انرژی های پاک و بازار های نوظهور فناوری، های تک و فناوری5 G حائز اهمیت دوچندان است.

در واقع استراتژی کمربند-جاده چین، نقش تکمیلی را برای نقشه2030 عربستان دارد و برای پادشاهی که در پی رهایی از اعتیاد به نفت و تنوع بخشی به اقتصاد خود است، جایگاه ویژه ای دارد. به ویژه که پکن بر دوش شرکای خود، خواسته و انتظارات سیاسی نمی گذارد و از دخالت در اداره امور این کشور ها دوری می گزیند؛ بنابراین واقعیت های حضور چین بر مبنای سه محور کلیدی راسخ است که نقطه ثقل آن انرژی و حفظ امنیت آن در خلیج فارس است. محور دوم زیرساخت و تجارت به عنوان حوزه های زیربنایی و حوزه های مربوط به انرژی هسته ای، های تک و... هم محور سوم این همکاری را تشکیل می دهد.

بعد دیگر همکاری های نیمه پنهان در حال شکل گیری روابط سعودی با چین که ارزش استراتژیک قابل معنایی برای راهبرد های دفاعی و امنیتی پادشاهی عربستان در یک نظام منطقه ای پرآشوب دارد، همکاری های نظامی به ویژه خرید موشک های بالستیک و از آن مهم تر فراوری موتور موشک در داخل خاک عربستان است که سال گذشته CNN گزارش مفصل و مبسوطی را درباره جزئیات آن منتشر کرد.

دستیابی به چنین موشک هایی که قادر به حمل کلاهک هسته ای بوده و چند دهه پیش شاهزاده سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع وقت سعودی آن را با مقامات پاکستان برای در اختیار قرار دادن این تکنولوژی به عربستان در میان گذاشت، می تواند موازنه منطقه ای را در زمانی که راهبرد خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای با شکست روبرو گردد، برقرار سازد. در چند سال اخیر این تمایل بار ها از سوی مقامات کنونی عربستان مطرح شده است مبنی بر این گزاره که اگر ایران توافق هسته ای را نقض کند، دستیابی به سلاح هسته ای یکی از گزینه های ریاض خواهد بود. بعلاوه انتقال فناوری موشکی به عربستان سعودی با سیاست امنیت انرژی چین مطابقت دارد.

ازاین رو ادغام چین در اقتصاد و امنیت خلیج فارس با اجرایی شدن توافق نامه تجارت آزاد و با تاکید بر مدل توسعه اقتدارگرایانه مجذوب کننده چین برای عربستان سعودی و دیگر پادشاهی های خلیج فارس می تواند یک دستاورد استراتژیک برای ریاض و تعادل بخشی به روند های نوظهور، اما سیال با عدم قطعیت های بالا داشته باشد؛ بنابراین حضور چین اگرچه همچنان در امتداد محور انرژی و تجارت و سرمایه گذاری هدف گذاری شده است، اما تقویت روابط سیاسی و ظهور همکاری های هسته ای و تسلیحاتی دولت های عربی خلیج فارس با چین آن هم در قالب توافق نامه های مشارکت جامع و مشارکت جامع استراتژیک، نشان از ادراک در حال تغییر اعراب از روند های در حال ظهور منطقه ای دارد.

این ادراک در فضای جلوه های گسست از آمریکا، دلالت های قابل معنایی برای حضور متفاوت چین در سال ها و دهه های پیش رو به عنوان یک متحد برای دولت های عربی خلیج فارس خواهد داشت. با این حال، چگونگی روبروه آمریکا با چین که جان مرشایمر آن را در قالب رقابت اجتناب ناپذیر پکن و واشنگتن در چارچوب سیاست قدرت های بزرگ تئوری پردازی می نماید، نقش بسیار مهمی در چگونگی رقم خوردن مسیر همکاری های چین و شورای همکاری خلیج فارس از یکسو و روابط ایالات متحده با این بلوک منطقه ای به ویژه با عربستان سعودی و امارات متحده عربی خواهد داشت.