8 نکته مهم که قبل از خرید پردازنده کامپیوتر (CPU) باید بدانید - وبلاگ مویک

به گزارش وبلاگ مویک، پردازنده مرکزی کامپیوتر (CPU)، از بسیاری جهات قلب کامپیوتر شخصی (PC) به شمار می رود. درست است، اگر در حال اسمبل کردن یک کامپیوتر مخصوص بازی باشید، کارت گرافیک ممکن است توجه بیشتری را به خود جلب کند، اما بخش اصلی سیستم شما همچنان پردازنده است. انتخاب پردازنده مرکزی، تعیین کننده این است که آیا شما مادربرد اینتل یا ای ام دی را انتخاب خواهید کرد، از رم DDR4 یا DDR5 استفاده خواهید نمود و حتی این موضوع، نوع خنک کننده ای که برای پردازنده تهیه می کنید را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به اهمیت بالای پردازنده، درک چند نکته کلیدی در رابطه با آن ضروری است.

همانطور که رقابت در میان بهترین پردازنده های مرکزی در 5-6 سال گذشته شدیدتر شده است، مصرف کنندگان بیش از هر زمان دیگری نسبت به اجزای تشکیل دهنده پردازنده محبوب شان آگاه شده اند. اگر شما هنوز در حال یادگیری هستید و یا احتیاج به مرور مهم ترین مشخصات فنی پردازنده های مرکزی دارید، این راهنما شما را در مسیر درست هدایت خواهد کرد. در ادامه به 8 نکته کلیدی که قبل از خرید پردازنده کامپیوتر باید بدانید، می پردازیم.

هسته ها و رشته ها

قدرت پردازش CPU را شاید بتوان به ساده ترین شکل با تعداد هسته و رشته (ترد) آن سنجید. گرچه این معیار، نمای کاملی از توان پردازشی ارائه نمی کند، اما هسته های CPU را می توان به عنوان پردازنده های مجزا در نظر گرفت که کارایی CPU در انجام مولتی تسکینگ را مشخص می کنند. هرچه تعداد هسته های فیزیکی CPU بیشتر باشد، می تواند وظایف بیشتری را به طور همزمان مدیریت کند.

رشته ها (که به آن ها هسته های منطقی نیز گفته می شود) اجزای فیزیکی روی CPU نیستند. در عوض، رشته ها بیشتر شبیه به تعداد دستورالعمل ها یا کارهایی هستند که یک CPU می تواند به طور همزمان انجام دهد. رشته ها ساختارهای مجازی هستند که نشان دهنده تعداد وظایف همزمانی است که هسته های CPU می توانند از پس آن ها برآیند.

قابلیت هر هسته برای مدیریت بیش از یک رشته به طور همزمان، Hyper-Threading یا چند رشته ای همزمان نامیده می شود. CPUهای مدرن بسته به معماری خود می توانند هسته های تک-رشته ای یا دو-رشته ای داشته باشند. امروزه برنامه های کاربردی می توانند به شدت تک-رشته ای یا چند-رشته ای باشند، بنابراین باید در پی CPUای باشید که هم عملکرد تک-هسته ای قوی و هم تعداد مناسب هسته و رشته برای عملکرد چند-رشته ای بهتر ارائه دهد.

به طور کلی، هرچه CPU نوتر باشد، معمولا معماری و عملکرد آن بهتر است. به همین دلیل است که یک CPU نوتر با هسته های کمتر، اغلب اوقات از CPU قدیمی تر با هسته های بیشتر عملکرد بهتری خواهد داشت.

سرعت کلاک و معماری

پس از تعداد هسته و رشته (ترد)، مهمترین مورد بعدی در مشخصات فنی پردازنده، سرعت کلاک آن است. سرعت کلاک بر حسب گیگاهرتز (GHz) سنجیده شده و نشان دهنده تعداد چرخه هایی است که یک پردازنده در هر ثانیه اجرا می کند. هر چرخه را می توان به منزله باز و بسته شدن میلیاردها ترانزیستور برای اجرای دستورالعمل های مختلف در نظر گرفت. سرعت کلاک (که همچنین با نام فرکانس هسته شناخته می شود) را می توان معکمک از سرعت عملکرد تک تک هسته ها در یک پردازنده دانست.

عنصر مهم دیگری که به طور مستقیم به سرعت و عملکرد پردازنده مرتبط است IPC یا تعداد دستورالعمل در هر چرخه است. همانطور که از نامش پیداست، این میزان به سادگی نشان دهنده تعداد دستورالعمل هایی است که یک پردازنده می تواند در هر چرخه کلاک اجرا کند. حاصل ضرب IPC در سرعت کلاک، تعداد دستورالعمل هایی را به شما می دهد که یک پردازنده می تواند در هر ثانیه اجرا کند. گاهی اوقات، یک پردازنده با سرعت کلاک کمی پایین تر اما IPC بالاتر، می تواند از پردازنده ای با سرعت کلاک بالاتر اما IPC پایین تر عملکرد بهتری داشته باشد.

به طور کلی، معماری های پردازنده نوتر و پیشرفته تر از IPC بالاتری نسبت به معماری های قدیمی تر برخوردارند. این دلیل دیگری است که یک پردازنده نو تقریباً همیشه از نسل قبلی خود عملکرد بهتری خواهد داشت. سرعت کلاک هسته های مجزا با افزایش تعداد هسته ها کاهش می یابد. در نتیجه، بازی ها به طور کلی روی پردازنده هایی با تعداد هسته کمتر اما سرعت کلاک بالاتر سریع تر اجرا می شوند، در حالی که برنامه های چند رشته ای از هر تعداد هسته ای که در اختیار داشته باشند بهره می برند.

حافظه کش

حافظه نهان (Cache) بخش کوچکی از حافظه پرسرعت است که مستقیماً در پردازنده کامپیوتر (CPU) واقع شده است و به پردازنده در تسریع فرایند بازیابی اطلاعات کمک می کند. سرعت حافظه نهان بسیار بیشتر از حافظه اصلی سیستم (RAM) یا حافظه ذخیره سازی است. در نتیجه، داشتن حافظه نهان بزرگتر می تواند تأثیر بسزایی روی برخی از عملکردهای سیستم بگذارد. برای مثال، برخی از بهترین پردازنده های گیمینگ شرکت AMD با بیش از 100 مگابایت حافظه نهان کل عرضه می شوند، که در آن حافظه کش سه بعدی ویژه (3D V-Cache) عملکرد بازی را به شکل چشمگیری افزایش می دهد.

پردازنده ها معمولاً دارای میزان بسیار کمی حافظه کش سطح 1 (L1) هستند و باید بر روی حافظه های کش سطح 2 (L2) و 3 (L3) تمرکز کنید. هر هسته پردازنده معمولاً حافظه کش L2 اختصاصی خود را دارد، در حالی که حافظه کش بزرگ تر L3 بین تمام هسته ها به اشتراک گذاشته می شود. ممکن است حافظه کش بزرگ تر در کارهای روزمره سرعت محسوسی برای شما ایجاد نکند، اما می تواند عملکرد بازی ها و برخی از کارهای حرفه ای مانند ویرایش و رندر ویدیو را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

سوکت پردازنده و سازگاری مادربرد

هر پردازنده مرکزی کامپیوتر (CPU) با سوکت مخصوص به خود سازگار است. به همین دلیل است که شما نمی توانید CPU و مادربرد را به طور مستقل از هم خریداری کنید. دانستن سوکت CPU به شما امکان می دهد مادربوردی با سوکت سازگار خریداری کنید. باید بدانید که اسمبل کامپیوتر شخصی با پردازنده AMD روی سوکت AM4 به هیچ وجه مسیر ارتقاء را برای شما باز نمی کند. سوکت AM4 به انتها عمر خود رسیده و با سوکت نو AM5 شرکت AMD جایگزین شده است که امکان ارتقاء CPU بدون احتیاج به تعویض مادربرد را حداقل تا سال 2026 تضمین می کند. از طرف دیگر، اینتل معمولاً هر نسل نوی از CPU، سوکت نوی را نیز معرفی می کند.

توان حرارتی (TDP)

TDP مخفف عبارت Thermal Design Power یا توان طراحی حرارتی است. این عدد، برآوردی از حدبیشتر میزان مصرف انرژی پردازنده مرکزی (CPU) تحت شرایط کاری استاندارد می باشد. TDP نه تنها به شما در مورد میزان برق مصرفی، بلکه در مورد گرمای تولید شده از طریق CPU در بالاترین میزان فعالیت نیز دید می دهد. هرچه این عدد بالاتر باشد، پردازنده مرکزی در هنگام انجام کارهای سنگین داغ تر شده و به سیستم خنک کننده قوی تری احتیاج خواهد داشت.

پردازنده های مرکزی رایج 6 هسته ای و 8 هسته ای معمولا دارای TDP حدود 65 تا 125 وات هستند و احتیاجی به خنک کننده آبی (watercooling) برای رایانه شما ندارند. بهترین خنک کننده های بادی به راحتی می توانند از پس پردازنده هایی با TDP بیش از 200 وات برآیند. به طور کلی، تنها در صورتی احتیاج به سرمایه گذاری روی خنک کننده بهتری دارید که از پردازنده های قدرتمند سری Ryzen 9 یا Intel i9 استفاده می کنید، پردازنده مرکزی رده بالای خود را اورکلاک می کنید و یا به طور مرتب برنامه ها و بازی های سنگینی را اجرا می کنید.

گرافیک یکپارچه

با پردازنده های کامپیوتر (CPU) مدرن، دیگر احتیاج ضروری به خرید کارت گرافیک برای اتصال به مانیتور و انجام کارهای سبک مرورگر و اداری ندارید. دلیل این امر، وجود گرافیک مجتمع (integrated graphics) در CPUهای امروزی است که به تنهایی قادر به تأمین احتیاجهای تصویری شما هستند. این قابلیت برای سال های متمادی در بیشتر CPUهای شرکت اینتل با تمرکز بر مصرف کنندگان وجود داشته و حالا در تراشه های رایزن (Ryzen) نیز یافت می شود.

برای انجام امور روزمره، همه به یک پردازنده گرافیکی مجزا (discrete GPU) قدرتمند احتیاج ندارند. گیمرهای معمولی، کاربران لپ تاپ و افرادی که قصد صرف هزینه زیاد ندارند، می توانند به خوبی از گرافیک مجتمع استفاده کنند. هنگام انتخاب CPU بعدی، به نوع کاربری مورد نظر خود توجه کنید. اگر در پی اجرای بازی ها با بالاترین نرخ فریم نیستید، ممکن است گرافیک مجتمع برای شما کافی باشد.

امکان آنلاک کردن پردازنده

همانطور که احتمالا می دانید، بسکمک از پردازنده های مرکزی (CPU) فراتر از تنظیمات کارخانه قابل اورکلاک شدن هستند تا بتوان از آنها عملکرد بیشتری گرفت. اما همه CPU ها قابلیت اورکلاک ندارند و اگر این مشخصه برای شما اهمیت زیادی دارد، باید قبل از خرید به این موضوع توجه کنید.

در پردازنده های دسکتاپ اینتل، اگر مدل CPU با پسوند K، KF یا KS تمام شود، به معنی پشتیبانی از اورکلاک شدن است. این در حالی است که CPUهای لپ تاپ اینتل از پسوندهای HX یا HK برای نشان دادن قابلیت اورکلاک استفاده می کنند. به عبارت دیگر، تنها بهترین پردازنده های اینتل از این قابلیت پشتیبانی می کنند ولی تمام پردازنده های AMD چنین مزیتی را برای کاربران خود ارائه می دهند.

در نهایت، چیپست مادربرد شما نیز باید از اورکلاک پشتیبانی کند. هر نسل از CPU ها با مجموعه ای از چیپست های مادربرد همراه است که همه آنها قابلیت اورکلاک را ندارند. برای مثال، اینتل تنها اورکلاک را بر روی چیپست های سری Z رده بالا مجاز می داند. در این زمینه، AMD انعطاف پذیرتر عمل کرده و اورکلاک را روی تقریبا تمام چیپست های مادربرد به جز مدل های پایین رده مانند A320 یا A620 امکان پذیر می کند.

رم DDR4 یا DDR5

در حال حاضر بیشتر رم های موجود در بازار از نوع DDR4 هستند ولی روز به روز رم های DDR5 محبوبیت بیشتری پیدا می کنند. همین موضوع تا حدی کاربران را دچار سردرگمی می کند زیرا هر مادربرد فقط از یک نسل مشخص رم پشتیبانی می کند. در مورد پردازنده ها، موضوع کمی پیچیده تر است. شرکت AMD با پردازنده های Zen 4 بر روی سوکت AM5 به طور کامل به DDR5 روی آورده است. با این حال، پردازنده های نسل دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم Core شرکت اینتل می توانند از هر دو نوع حافظه DDR4 یا DDR5 پشتیبانی کنند؛ اما این قابلیت به مادربورد انتخابی شما بستگی دارد. به عبارت دیگر، پیش از خرید رم (RAM) باید سازگاری آن را با هر دو مؤلفه پردازنده و مادربورد کامپیوتر بررسی کنید.

خرید پردازنده کامپیوتر اصلا کار سختی نیست

اگرچه حجم بالای اطلاعات ممکن است گیج کننده باشد، اما فرآیند خرید پردازنده چندان پیچیده نیست. پیش از صرف هزینه، با دقت به نوع کارهایی که می خواهید با کامپیوتر خود انجام دهید فکر کنید و سپس مطمئن شوید که مادربورد و رم سازگار را انتخاب می کنید تا از هماهنگی این قطعات با یکدیگر اطمینان حاصل کنید.

منبع: XDA